rys. Budowa geologiczna Polski – www.epodreczniki.pl
Wpływ na krajobraz Polski wywiera budowa geologiczna, ponieważ decyduje ona między innymi o rzeźbie terenu, a także o układzie sieci rzecznej czy typach genetycznych gleb. Polska leży na granicy trzech głównych jednostek tektonicznych Europy odznaczających się zróżnicowaną budową geologiczną. Na obszarze platformy wschodnioeuropejskiej, która obejmuje północno-wschodnią część Polski – to sztywny trzon krystaliczny, pokryty skałami osadowymi oraz platformy paleozoicznej (obszar z charakterystycznymi strukturami fałdowymi orogenezy kaledońskiej i hercyńskiej) – środkowa i zachodnia część Polski – Sudety i Góry Świętokrzyskie – obszar ten pokryty jest grubą warstwą skał osadowych. Trzecią najmłodszą jednostką, jest obszar objęty orogenezą alpejską – południowa część Polski – Karpaty oraz zapadliska przedkarpackie – Kotliny Sandomierska i Oświęcimska.
Na obszarze Polski miało miejsce wiele wydarzeń geologicznych, które wpłynęły na ukształtowanie powierzchni naszego kraju. Na przestrzeni ostatnich czterech miliardów lat kontynenty nieustannie przemieszczały się po powierzchni Ziemi, zderzały, łączyły i rozpadały. W ciągu stek milionów lat kontynentalna płyta euroazjatycka przemieszczała się powoli w kierunku północnym w wyniku ruchów skorupy ziemskiej, co powodowało wzmożone fałdowania osadów i wypiętrzania gór tzw. orogenezy. Zmieniał się też klimat, a tym samym zróżnicowanie roślinności – rosły wilgotne lasy równikowe, występowały pustynie, kilkakrotnie miało miejsce zlodowacenie. Obszar Polski był także wielokrotnie zalewany wodami mórz. Pozostałościami po nich są pokłady skał osadowych np. wapienie.
Przewodnik po wybranych wydarzeniach historii geologicznej Polski. Dowiedz się, jak wyglądało terytorium naszego kraju przed milionami lat.
Polska w dalekiej przeszłości: 8 migawek – podróż przez geologiczne dzieje Polski, od blisko 500 mln lat temu aż do dziś. Zobacz, jak wyglądała dzisiejsza Polska przed milionami lat, w dawno minionych okresach geologicznych –Żywa Planeta.
-
GEOLOGICZNA PRZESZŁOŚĆ POLSKI – Zrozumieć Ziemię, Państwowy Instytut Geologiczny;
-
Geologia Polski – najkrótsza wersja – Marek Narkiewicz;
-
Jak powstała Europa? – artykuł – Żywa Planeta – Paweł Wolniewicz;
-
Jak powstała Ziemia? – artykuł – Żywa Planeta – Paweł Wolniewicz;
Geofizyka: w poszukiwaniu dawnych gór i kontynentów – ING PAN
GEOLOGICZNA WĘDRÓWKA PO OKOLICACH KRAKOWA – ING PAN
Jak powstały Tatry i Podhale – ING PAN
Działalność lądolodu i jego wpływ na rzeźbę terenu w Polsce
